Czeremcha owoc czyli małe czarne, słodkawe owoce. Jak ją zbierać? Co z niej przyrządzić? Wybierz się ze mną do lasu po te późno letnie owoce.
Czeremcha: co to jest i gdzie rośnie
Czeremchę spotkasz w zaroślach, w gąszczach i lasach. To kilkumetrowy krzew, choć bywają i duże okazałe drzewa, sięgające po kilkanaście metrów. Poznasz ją po długich, podłużnych liściach, przypominających nieco liście laurowe. Owocem czeremchy jest czarny pestkowiec – czyli małe czarne owoce z dość sporą pestką.
Owoce czeremchy, gdy są dojrzałe, są słodkawe, nieco przypominają dojrzałą wiśnię.
„Kałmuki gotują owoc w mleku, wyciskają go, a sok ten do gęstości wygotowany, daje im masę, w podróżach na posiłek bardzo pożyteczną, kawałek albowiem z niej w wodzie rozpuszczony, daje napój orzeźwiający albo też zupę posilną” – pisał Michał Szubert w Opisanie drzew i krzewów leśnych królestwa Polskiego” w książce z 1827 r.
Dziś z owoców czeremchy przyrządzamy nalewki, soki, syropy, konfitury. W USA czeremcha znana jako Chokecherry/wild cherry jest bardzo popularnym dodatkiem do słodkich wypieków.
Kilka faktów o owocach czeremchy
Owoce czeremchy – Fructus Pruni padi (serotinae) są zasobne w pektyny, cukry (do 7%) kwas jabłkowy, cytrynowy, askorbinowy (witamina C), rutynę, antocyjany, bioflawonoidy, glikozydy fenolowe i nitrylozydy (te ostatnie zgromadzone są głównie w nasionach owoców, nadają migdałowy zapach i smak), sole mineralne (żelazo, miedź), kwasy fenolowe i garbniki.
Co zrobić z owoców czeremchy?
- Owoce nadają się do sporządzania dżemu, konfitury, marmolady, syropu, wina i soku.
- Można je również suszyć i używać do sporządzania naparu, odwaru, jako składnik herbatek aromatycznych ziołowo-owocowych o charakterze profilaktyczno-leczniczym.
Nasion (pestek) z owoców nie należy spożywać z uwagi na zawartość glikozydów cyjanogennych (nitrylozydów: prunazyna, amigdalina), które w wyniku hydrolizy uwalniają cyjanowodór (kwas pruski).
Glikozydy cyjanogenne w małych ilościach działają leczniczo, działając wzmacniająco, pobudzająco, wykrztuśnie, rozkurczowo, żółciopędnie i antyseptycznie. W większych ilościach są toksyczne.
Co zrobić z pestkami?
W trakcie robienia soków, marmolady, dżemu, czy konfitury należy od miąższu owoców oddzielić nasiona, np. poprzez przecieranie przez sito lub drobny durszlak po ugotowaniu.
Działanie owoców czeremchy
- Właściwości lecznicze przetworów z owoców czeremchy: odżywcze, wykrztuśne, przeciwkaszlowe, przeciwbiegunkowe, krwiotwórcze, moczopędne, tonizujące, odtruwające.
- Wyciągi wodne z owoców działają przeciwbiegunkowo, przeciwkrwotocznie, wzmacniająco, napotnie, przeciwgorączkowo i moczopędnie.
Przepisy z czeremchy
Sok z czeremchy
- Tradycyjny sposób polega na umyciu owoców, zalaniu wodą z dodatkiem części przewidzianego cukru.
- Owoce należy zalać taką ilością wody, aby były nią przykryte.
- Owoce poddaje się ogrzewaniu, zagotowuje, przykrywa pokrywką i pozostawia do następnego dnia.
- Uzyskany wyciąg odcedzić, a owoce ponownie zalać do połowy, zagotować, pognieść, przetrzeć przez sito i wygnieść, odzyskując jeszcze z nich sok.
- Następnie otrzymane wyciągi (soki) połączyć, dodać kwasek cytrynowy, cukier, ewentualnie alkohol i przyprawy.
Tutaj czeremcha niedojrzała, jeszcze czerwone owoce:
Odwar: 3 łyżki owoców zalać 2 szkl. wody; zagotować i odstawić na 30 minut; przecedzić; osłodzić miodem. Pić 3-6 razy dz, po 200 ml; podawać odwar gorzki niemowlętom przy ostrych i średnich biegunkach w ilości 10 ml 3-4 razy dz.
Intrakt z owoców: pół szkl. pognieconych świeżych owoców zalać 400 ml gorącej wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Do 100 ml intraktu wlać 100 ml miodu, wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce; dzieciom podawać 2 łyżeczki alkoholmiodu przy przeziębieniach, chorobach zakaźnych i kaszlu oraz osłabieniu.
Ze świeżych owoców można uzyskać sok przy pomocy sokowirówki, który jest bardzo bogaty w witaminy, pektyny, sole mineralne.
Nalewka z owoców czeremchy
Przepis od Janusza Łakomiec
- 3,5 l owoców czeremchy
- 3,5 l spirytusu rozcieńczonego do 45%
- 0,5-1 kg cukru (w zależności od tego, jak słodką chcesz mieć nalewkę)
- Przygotowanie: dojrzałe owoce wrzucamy do dużego słoja (owoce powinny wypełniać 2/3 słoja) i zalewamy alkoholem aż do wypełnienia słoja.
2. Słój umieszczamy w słonecznym miejscu na 3-4 tygodnie, codziennie potrząsamy słojem.
3. Po tym czasie zlewamy płyn. Owoce zasypujemy cukrem i odstawiamy na 10-14 dni. Wstrząsamy słojem codziennie.
4. Następnie zlewamy sok, odciskamy owoce i łączymy z wcześniej zlanym płynem z alkoholem. Przelewamy nalewkę do butelek.
Źródła: na podstawie wpisów dr. Henryka Różańskiego
Zobacz moje przepisy na ciasta wege!

Cześć! Jestem Joasia i jestem wegetariańską szamanką 🙂 Zapraszam Was na mojego bloga gdzie znajdziecie wiele moich przepisów.
Muszę przyznać, że choć nazwa obiła mi się o uszy to nigdy nie wykorzystywałam tych owoców w kuchni.